‘Zelfs de Europese Raad werd gebouwd op uitbuiting. We moeten zorgen voor strengere Europese regels en betere lokale handhaving’
Sp.a en one.brussels ageren tegen overtredingen van arbeidswetgeving bij de bouw van de hoofdzetel van de Europese Raad in Brussel
Dinsdag 17 december 2019 — Naar aanleiding van de berichtgeving in De Standaard over de uitbuiting van bouwvakkers bij de constructie van het gebouwd van de Europese Raad hebben de Europese parlementsleden Kathleen van Brempt (sp.a) en Agnes Jongerius (PvdA) een brief gestuurd naar het Finse voorzitterschap van de Raad. Ze vragen de Raad en de Europese Commissie de zaak te onderzoeken én de Europese wetgeving aan te passen zodat sociale dumping strenger kan worden aangepakt of vermeden kan worden. Op hetzelfde moment stuurt Brussels volksvertegenwoordiger Hilde Sabbe (one.brussels) een aantal parlementaire vragen aan de Brusselse regering om aan te dringen op betere inspectie en handhaving om uitbuiting als deze tegen te gaan.
Het onderzoek van De Standaard bracht aan het licht dat bij de bouw van de hoofdzetel van de Europese Raad in Brussel gebruik werd gemaakt van een netwerk van onderaannemers die buitenlandse bouwvakkers zonder papieren en vaak ook zonder contract aan het werk hebben gezet. Kathleen van Brempt (sp.a):
‘De uitbuiting van bouwvakkers is al langer bekend op grote bouwwerven in Europa en staat bekend als een van de ergste vormen van sociale dumping. De bouwsector is een zware en gevaarlijke sector om in te werken. Ze heeft het hoogste aantal fatale arbeidsongevallen, tien keer hoger dan het gemiddelde. Naast de directe risico’s zijn er ook de sluipende gevaren voor de gezondheid, ondermeer door het voortdurend tillen van zware lasten, het inademen van giftige chemicaliën, het voortdurend onderhevig zijn aan trillingen of slechte weersomstandigheden.’
Buitenlandse arbeiders worden door malafide onderaannemers geronseld, krijgen geen contract en worden niet door de sociale zekerheid beschermd. Vaak worden ze als zelfstandige aangeworven zodat de onderaannemer alle verantwoordelijkheid van zich kan afschuiven. Ze zijn maandenlang van huis en verblijven vaak in erbarmelijke omstandigheden in bouwvallige huizen of zelfs kampen. Het loon dat hen werd beloofd, wordt ook dikwijls niet uitbetaald. Hilde Sabbe (one.brussels):
‘Inspectie en handhaving moet lokaal worden gedaan. Anders zijn de Europese regels die uitbuiting tegen gaan een dode letter. Er is iets grondig misgegaan bij de Brusselse Gewestelijke Werkgelegenheidsinspectie, die controleert of ondernemingen de wetgeving rond werkgelegenheid respecteren. Als zelfs een project van deze omvang en allure door de mazen van de wet kan glippen, hoe zit het met andere meer anonieme bouwwerven? Hebben de controles van de Werkgelegenheidsinspectie dan wel impact? De Brusselse overheid moet voorkomen dat er op grote werven met frauduleuze onder-onderaannemers wordt gewerkt. Ik wil daarom graag horen wat minister Clerfayt (werkgelegenheid) gaat doen om de effectiviteit van de controles door de Gewestelijke Werkgelegenheidsinspectie te verhogen en overtreders te bestraffen.’
Bij de constructie van het gebouw van de Europese Raad werd gebruik gemaakt van sociale dumping op de rug van bouwvakkers uit Bulgarije, Roemenië, Portugal, Brazilië, Moldavië en Rusland. De werkgelegenheidsinspecties van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest bleken in dit geval niet bij machte om de vereiste sociale controles op al deze buitenlandse werknemers uit te voeren.
“De hoofdzetel van de Raad moet een gebouw zijn waar Europeanen trots op kunnen zijn, maar nu blijkt het een schandvlek te worden voor de Europese Unie,” zeggen Kathleen Van Brempt en haar collega Agnes Jongerius. Van Brempt:
‘We vragen dan ook aan het Europese voorzitterschap om de zaak ernstig te onderzoeken en samen met de bevoegde Belgische instanties na te gaan wie aansprakelijk is voor het niet uitbetalen van lonen aan de arbeiders of het niet betalen van de sociale zekerheidsbijdragen. De Raad moet er voor zorgen zodat in de toekomst de verantwoordelijkheid en aansprakelijkheid bij openbare aanbestedingen bij de hoofdaannemer komt te liggen. We dringen er bij het Europese voorzitterschap op aan een wetgevend voorstel te doen voor een Europese Construction Site Identity Card voor bouwvakkers om zo de veiligheid van bouwvakkers te verbeteren en controle te vergemakkelijken.’